Mongoolse les

Mijn laatste bericht kwam uit Choibalsan, ik begin daar nu mijn verhaal weer mee om u te vertellen van het afscheid in Anna Home. Dat was roerend. Ze hadden een prachtige feestlunch georganiseerd, er werd in diverse formaties gezongen, zoals Mongolen dat zo graag doen. En er werd een verhaal voorgedragen waarvan ik niets begreep, maar dat zo enthousiast verteld werd dat het toch spannend was.
Mijn vliegtuig kon, na de sneeuwstorm, toch nog vertrekken, zodat ik op tijd was om mijn werk te doen in Ulaanbaatar, training geven over management aan directeuren van vier ziekenhuizen, met de nadruk op kwaliteitsmanagement. In het Mongools natuurlijk, dus met tolk. Dat is leuk werk, maar ik moest het onverwacht alleen doen in de eerste week. Ik ben toch al niet zo lang van stof en dan is een week volpraten heel wat, maar het is gelukt. Als Mongolen les geven dan gebeurt dat doorgaans door een eindeloze monoloog van de trainer, waarbij natuurlijk de meerderheid in slaap valt. Wij hadden het zo opgezet dat de cursisten veel zelf moesten doen in groepjes en dat er veel onderlinge discussies werden uitgelokt. Bij die discussies raak ik dan volledig de weg kwijt, want in vlot Mongools praat men door elkaar heen en dat redden de tolk en ik niet. Ook hadden we een bezoek aan twee ziekenhuizen op het programma gezet.
De tweede week bestond uit hetzelfde programma, maar nu voor midden-management. En nu was gelukkig Anne-Marie van Summeren weer terug. Met zijn tweeën gaat het toch veel makkelijker.
Een van de grote cultuurverschillen is de bewaking van kwaliteit van het werk. Hier wordt gecontroleerd, statussen worden nagekeken om te zien of alles wel volgens de regels is gedaan. Zo niet, dan volgt straf. In een van de bezochte ziekenhuizen is vorig jaar van negen specialisten en van een heleboel anderen het salaris gekort. Een van de gevolgen daarvan is dat fouten en bijna-fouten niet vrijwillig gemeld worden. We hebben daar lange discussies over gehad en ik denk dat er hier en daar wat experimenten worden opgezet om te zien of verandering mogelijk is.
Een paar opmerkelijke dingen:
- Er bestaat in een ziekenhuis een soort stembus (zie de foto ervan). Patiënten krijgen de gelegenheid om in het vakje van hun dokter een briefje te stoppen van een bepaalde kleur (goed, matig, slecht). De resultaten worden meegewogen in de beoordeling van artsen.
- Men vindt heel praktische en goedkope oplossingen. Zo is er de medicijnenvoorlichting door lege doosjes op een prikbord te hangen met uitleg erbij en zo trof ik in de spreekkamer van de longarts alle protocollen onder plastic geplakt op zijn bureau.
- Bij het opzetten van een kwaliteitsproject zei een van de directeuren dat de indicator patiënttevredenheid was. Het percentage ontevreden patiënten moest naar beneden van 80 naar 60. “80% ontevreden patiënten?”, vroeg ik geschrokken. Antwoord: “Nou ja, ik ken de precieze getallen niet, het kan ook wel 100% zijn.”
- De cursus vond plaats in het ministerie van gezondheidszorg. Bij de ingang hangt een elektronische prikklok, waarin de ambtenaar zijn vingerafdruk moet geven bij binnenkomst en vertrek. Ik ben benieuwd hoe de mensen van VWS dat zouden vinden.

Wees niet bezorgd, het was wel hard werken, maar er was ook vrije tijd. Vorig weekend ben ik met twee Nederlandse waterdeskundigen en de echtgenote van een van hen aan het wandelen geweest. Ik leerde over afstroom en andere belangrijke facetten van het lokale watermanagement en bracht een aangename dag door.
Vrijdagmiddag, toen de cursisten graag vrij wilden hebben, zijn Anne-Marie en ik door een chauffeur de natuur in gereden. Langs lege vlakten, op bezoek bij een nomadenfamilie die ons Airag (paardenmelk) en melkthee schonk en die de paarden melkte waar wij bij waren, over onverharde wegen langs gers en veel vee, waaronder de prachtige jak-stier van de foto.

Maandag vertrek ik naar Hovd, 1500 km ten westen van de hoofdstad, om een ziekenhuis te bezoeken. Ik ga een opleidingsprogramma samenstellen op basis van hun behoefte en ik zal u verslag doen.