Hovd

De Belgen gaan waarschijnlijk weer een staatslening geven aan Mongolië, deze keer voor het ziekenhuis in Hovd. Ter voorbereiding daarvan ben ik gevraagd om een opleidingsprogramma te schrijven. Als alles goed gaat dan wordt dat in 2011 uitgevoerd. En dus ging ik vijf dagen naar Hovd, een stad met 35.000 inwoners in het verre westen van het land. Het ligt op 1400 meter te midden van hoge bergen, tot 5000 meter.
Het ziekenhuis heeft 250 bedden, 62 specialisten en in totaal 320 medewerkers. Net als het ziekenhuis van Choibalsan is het erkend als een van de vier centra buiten de hoofdstad die voor een grote regio zorgen. De ontvangst door directeur Eveekhei en haar mensen was erg hartelijk. En ook de gouverneur van de provincie ontving me. Zo’n formaliteit hoort erbij.
Een van de leukste dingen die ik in het ziekenhuis zag was het bord waarmee aan de vader wordt aangegeven of hij een zoon of een dochter gekregen heeft. De betreffende lamp wordt daarvoor aan gedaan.
In een lange serie gesprekken ben ik geleidelijk aan tot ideeën gekomen over de meest gewenste opleidingen. Bij een van de specialisten heb ik thuis gegeten en zijn verhaal is illustratief voor de Mongoolse gezondheidszorg.
Het gaat om de patholoog anatoom Bathayag (). Hij werd geboren in 1950, maar niet bekend is in welke maand. Dat werd destijds niet precies bijgehouden. Hij staat nu officieel geboekt op augustus, maar denkt zelf dat het misschien november was.
Hij werd eerst gynaecoloog, maar besloot in 1989 om patholoog anatoom te worden. Dat vergde een opleiding van 3 maanden, waarin hij vooral in de boeken zat. Sindsdien doet hij de pathologie van de provincie. Hij krijgt het volledige scala aan aandoeningen langs en moet moeilijke beslissingen nemen. Zo doet hij bijvoorbeeld vriescoupes van borstkanker en moet dan snel beslissen of de borst geamputeerd moet worden. Hij heeft de mogelijkheid om beelden door te sturen naar Ulaanbaatar, maar zijn gebouw is niet aangesloten op internet en in de rest van het ziekenhuis is de verbinding zo traag dat het versturen van één plaatje 20 minuten duurt. Dat doet hij dus niet en zo moet hij roeien met de riemen die hij heeft.

Ganbat, de directeur van Choibalsan, was mee. Zijn vader groeide op in het dorp Tsetseg, 240 km van Hovd, en hij wilde daar graag heen en ik kon mee. Een prachtige tocht, waarvan de foto’s verslag doen. We werden ontvangen in de ger van vrienden met rituele begroeting en een maaltijd. Een buitengewoon Mongoolse gebeurtenis!

Op het einde van de dag voor mijn vertrek nam de directeur ons mee naar een Kazackstaanse familie die met arenden jaagt. Volgende week is er weer een wedstrijd en dus worden de beesten uitgehongerd om ze straks op een marmot of een wolf af te sturen. En ja, u ziet het goed op de foto’s, ook ik heb een van de beesten op mijn arm gehad. Toch wel erg spannend zo’n beest met enorme klauwen, een scherpe bek en vleugels van zeker een meter elk.
In de ger zag het er anders uit dan traditioneel bij Mongolen. De baby was strak ingebakerd.

Op de laatste ochtend was er een paardenrace georganiseerd ter ere van een groep van 42 Amerikanen, kindercardiologen en verpleegkundigen, die het land afzoeken naar hartafwijkingen. 15 paarden met kleine ruitertjes deden hun best en wij reden ernaast in een jeep. Na de prijsuitreiking kregen twee Amerikanen een medaille uit handen van de gouverneur en tot mijn verrassing kreeg ik er ook een. Jawel, voordat ik iets productiefs gedaan heb ben ik al geridderd!

Ik hoop nu maar dat het Belgische project door zal gaan, want ik wil best nog eens terug naar dit spannende gebied.